ปลาสวยงาม น่าเลี้ยง

การเลี้ยงปลาตู้ เป็นงานอดิเรกยอดนิยมที่สร้างทั้งความเพลิดเพลิน และส่งเสริมความสวยงามให้แก่สถานที่ของผู้เลี้ยง ซึ่งเหล่า ปลาสวยงาม ที่เรานำมาใส่ในตู้ได้ มีให้เลือกซื้ออยู่มากมายหลายชนิด แต่ก็ไม่ใช่ว่าทุกชนิดจะเลี้ยงได้โดยง่าย เพราะบางครั้งปลาก็ไม่ต้องการแค่ให้อาหาร แต่ต้องการความเอาใจใส่ และความเข้าใจในลักษณะเฉพาะตัวตามธรรมชาติของพวกมันอีกด้วย เช่น การเลือกซื้ออาหาร การรักษาความสะอาดของน้ำให้เหมาะสม หรือแม้กระทั่งการเลือกว่าจะเติมพืชน้ำชนิดไหนถึงจะดีต่อสุขภาพของปลา และอื่นๆ

สำหรับผู้เริ่มต้นเลี้ยงปลา การเลือกเลี้ยงปลาที่อยู่ในเขตร้อนชื้นนั้นเป็นทางเลือกที่ดี เพราะปลาพวกนี้เป็นปลาเลี้ยงง่าย เหมาะแก่การเริ่มต้นเรียนรู้ และแน่นอนว่ามีโอกาสสูงที่ผู้เลี้ยงจะเลี้ยงพวกมันได้ โดยไม่ทำให้พวกมันจากไปก่อนสิ้นอายุขัยอันสมควร ซึ่งบทความนี้เราได้เลือกปลาที่น่าเลี้ยงจากเขตร้อนชื้นทั้ง 10 ชนิด เพื่อเป็นประโยชน์แก่เหล่านักเลี้ยงปลาตู้มือใหม่ให้ไปลองเลือกซื้อ หรือแม้แต่ผู้ที่ชำนาญแล้ว ก็เพลิดเพลินไปกับบทความนี้ได้เช่นกัน

1.ปลานีออน

ปลาชนิดนี้เป็นที่นิยมเลี้ยงกันมากในหมู่ปลาเขตร้อนชื้น เนื่องด้วยมีขนาดเล็กน่ารัก มาคู่กับสีสันที่สดใส โดยขนาดตัวเต็มวัยของพวกมันจะเพิ่มขึ้นสูงสุดไม่เกิน 1 นิ้ว เหมาะสำหรับการเลี้ยงด้วยตู้ปลาขนาด 10 แกลลอนหรือใหญ่กว่านั้น พร้อมพืชน้ำและขอนไม้ เพื่อให้ปลาซ่อนตัวและวางไข่

แนะนำว่าควรมีไฟในตู้ด้วย เพราะไฟจะช่วยเสริมสีสันของพวกมันให้สวยงาม นอกจากนี้ควรเพิ่มเพื่อนๆ ให้มันอีกประมาณ 6 ตัวขึ้นไป เพราะปลานีออนอยู่กันเป็นฝูงตามธรรมชาติ และที่สำคัญ อย่าเลี้ยงปลานีออนไว้ตู้เดียวกับปลาใหญ่ เพราะตามธรรมชาติ ปลาใหญ่มักจะกินปลาเล็กเสมอ และมีโอกาสเกิดกับปลาทุกชนิด

2.ปลาสอดหางดาบ

 ปลาสอดหางดาบ หากโตเต็มวัยจะมีขนาดมากที่สุดประมาณ 2 นิ้ว โดยตัวผู้จะมีหางยาวเหมือนดาบ และสีเข้มกว่าตัวเมียเล็กน้อย มีนิสัยสงบเรียบร้อย ไม่ดื้อ แต่ร่าเริง และด้วยราคาที่ไม่แพง หาซื้อได้ง่าย อีกทั้งยังทนทานต่อทุกสภาพแวดล้อม ปลาสอดหางดาบจึงเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่ดีอย่างไม่ต้องสงสัย

ข้อควรรู้ที่สำคัญอีกอย่างของปลาสอดหางดาบ คือ ในฤดูผสมพันธุ์ปลาสอดหางดาบตัวผู้จะมีความร่าเริงผิดปกติ โดยจะแสดงพฤติกรรมสะบัดหางดาบให้เหล่าตัวเมียรู้สึกหลงใหล แต่หารู้ไม่ว่าการทำแบบนั้น บางครั้งก็ทำให้ปลาสอดหางดาบตัวเมียรู้สึกกดดัน เพราะฉะนั้น ใน 1 ตู้ที่มีปลาสอดหางดาบตัวผู้ 1 ตัว ควรมีตัวเมียอย่างน้อย 2 ตัว เพื่อแบ่งเบาภาระการโดนเกี้ยวพาราสี และผสมพันธุ์

3.ปลาหางนกยูง

 ไม่จำเป็นต้องเป็นนักเลี้ยงปลาตู้ ก็ต้องเคยเห็นคุ้นหน้าค่าตากับปลาชนิดนี้เป็นอย่างดี และคงไม่แปลกที่มันจะติดอันดับปลาเลี้ยงง่าย ด้วยร่างที่เล็กยาวเรียว ขนาดโตเต็มวัยประมาณไม่เกิน 5 นิ้ว ประกอบกับหางใหญ่พลิ้วสลวย และมีให้เลือกหลากหลายสีสัน

โดยรวมแล้วปลาหางนกยูงเป็นปลาที่มักจะอยู่ไม่สุข ชอบว่ายน้ำเล่นไปมา เหมาะสำหรับผู้เลี้ยงที่อยากให้ตู้ปลามีความร่าเริง สนุกสนาน อีกทั้งยังเป็นปลาที่แข็งแรง ทนทาน กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพน้ำได้ดี แม้จะมีปริมาณออกซิเจนต่ำ เนื่องจากเป็นปลาที่ชอบว่ายอยู่บริเวณผิวน้ำ อีกทั้งยังเป็นปลาที่ออกลูกเป็นตัว ทำให้พวกมันขยายพันธุ์เพิ่มได้ง่าย จนเต็มตู้ได้อย่างรวดเร็ว

4.ปลาแพะ

 ปลาตัวเล็กพวกนี้ดูเหมือนคนแก่ เพราะหนวดของมัน และเกราะบนหน้าผาก ปลาแพะเป็นปลานิสัยดี ไม่ชอบรบกวนปลาชนิดอื่น มีหลากหลายสายพันธุ์ที่เป็นที่นิยม เช่น ปลาแพะเขียว หรือ ปลาแพะทรีลิเนียตัส ส่วนมากปลาแพะโตเต็มวัยจะมีความยาวมากที่สุดประมาณ 2 – 3 นิ้ว โดยที่ตัวเมียจะมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้เล็กน้อย และควรเลี้ยงให้อยู่ในตู้เดียวกันอย่างน้อย 6 ตัว

พวกมันมีอวัยวะพิเศษที่ช่วยในเรื่องการหายใจ โดยทำให้พวกมันขึ้นมาฮุบอากาศเหนือผิวน้ำได้ ปลาแพะจึงอยู่ได้แม้ในสภาพแวดล้อมที่ออกซิเจนต่ำ เช่นเดียวกับปลาหางนกยูง แต่สำคัญคือ ภายในตู้ควรมีพืชน้ำ เพราะถึงแม้พวกมันขยายพันธุ์ได้ง่าย แต่ตัวเมียมีพฤติกรรมที่ชอบวางไข่บนใบไม้ การมีพืชน้ำจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากสำหรับการเลี้ยงปลาแพะ

5.ปลาเสือเยอรมัน

ปลาเสือเยอรมันเป็นปลาขนาดเล็ก ที่มีขนาดโตเต็มวัยประมาณ 2 – 3 นิ้ว เช่นเดียวกับปลาเขตร้อนชื้นที่เลี้ยงง่ายตัวอื่นๆ เอกลักษณ์ของพวกมันคือ หลังช่องเหงือกจะมีแถบสีดำ 2 แถบ ชายครีบก้นยาว เกล็ดเป็นประกายสีเงิน สภาพลำตัวค่อนข้างใส และท้ายลำตัวโดยเฉพาะครีบก้นเป็นสีดำ

เป็นปลาที่เหมาะกับตู้ที่ใหญ่กว่า 10 แกลลอน ส่วนหนึ่งเพราะปลาพวกนี้อยู่กันเป็นฝูงอย่างน้อยประมาณ 6 ตัว และต้องการพื้นที่ว่ายน้ำ อย่างไรก็ตาม พวกมันก็ยังเป็นปลาที่น่ารัก นิสัยดี ไม่เกี่ยงเรื่องอาหาร และการที่มันชอบรวมตัวกันเป็นฝูง ก็ทำให้ประกายสีเงินของมันดูโดดเด่นมากเวลาไปไหนมาไหน

6.ปลาม้าลาย

ปลาสำหรับผู้เริ่มต้นที่นิยมเลี้ยงกันอย่างแพร่หลาย ด้วยความถึกทน และนิสัยร่าเริง ส่วนใหญ่ปลาม้าลายจะมีลำตัวเรียวยาว และมีลวดลายตามชื่อ โดยมีสีที่ลำตัวเป็นสีเหลือบน้ำเงิน สลับด้วยสีเขียวมะกอกดำจำนวน 3 เส้น เป็นแนวยาวตลอดลำตัวจนถึงส่วนหาง ทำให้มองเห็นลักษณะลวดลายคล้ายม้าลาย แต่บางชนิดก็จะมีลายเป็นจุด ตามแต่ผู้เลี้ยงจะประสงค์เลือกลายไหน

ปลาม้าลายขนาดโตเต็มวัยยาวสุดประมาณ 2 นิ้ว ซึ่งอาจจะมีบางสายพันธุ์ที่เกินกว่านั้น โดยที่ตัวเมียจะมีลักษณะป้อมสั้นกว่าตัวผู้ ปลาม้าลายเป็นปลาที่ถูกดัดแปลงให้มีลักษณะใหม่ๆ อยู่มากมาย อีกทั้งในปัจจุบัน มีการนำปลาม้าลายมาตัดต่อพันธุกรรม โดยการนำยีนของแมงกะพรุน หรือดอกไม้ทะเลบางชนิด มาใส่ในตัว จนทำให้เกิดเป็นปลาม้าลายพันธุ์เรืองแสงขึ้นมาได้ด้วย

7.ปลาเชอรี่บาร์บ

ปลาชื่อน่ารัก แต่เป็นปลาที่ค่อนข้างดื้อที่สุดในบรรดาปลาทั้ง 10 ชนิด (แต่แน่นอน ว่าก็ยังอยู่ในเกณฑ์ที่เลี้ยงง่าย) เพราะบางทีพวกมันก็มีพฤติกรรมแปลกประหลาด เช่น การคุกคามปลาตัวอื่นที่เคลื่อนที่ช้ากว่าด้วยหางของมัน ปลาเชอรี่บาร์บมีลำตัวเพรียวยาวแบนข้าง พื้นลำตัว และครีบมีสีชมพู หรือแชมพูอมแดง แผ่นหลังสีน้ำตาล กลางลำตัวมีแถบสีคล้ำยาวตามลำตัวตั้งแต่ปลายปากจรดโคนหาง บริเวณเหงือกมีสีแดง

การแยกเพศปลาเชอรี่บาร์บสามารถดูได้ที่สีของพวกมัน โดยตัวผู้จะมีสีสว่างกว่าตัวเมียเล็กน้อย ส่วนเรื่องตู้ของปลาชนิดนี้ จำเป็นที่จะต้องมีขนาดใหญ่ และมีพืชน้ำ หิน หรือไม้ประดับ จากทุกอย่างที่กล่าวมาทำให้ค่อนข้างชัดเจนว่าปลาเชอรี่บาร์บเป็นปลาที่เหมาะกับผู้เริ่มต้น ที่เริ่มพร้อมรับมือกับความซับซ้อนของปลาแล้ว

8.ปลาซิวข้างขวานใหญ่

ปลาซิวข้างขวานใหญ่ หรืออีกชื่อหนึ่ง คือ มะลิเลื้อย พวกมันมีขนาดโตเต็มวัยประมาณ 2 นิ้ว มีลักษณะลำตัวแบนข้างกว่าปลาซิวทั่วไป มีหัวโต ตาโต ปากเล็ก และไม่มีหนวด ลำตัวสีส้มแดงเหลือบชมพูหรือม่วง ลำตัวช่วงกลางจนถึงโคนหางมีแต้มสีดำรูปสามเหลี่ยม ครีบใสมีแถบสีชมพูเรื่อ หรือแต้มสีส้ม ครีบหลังอยู่กึ่งกลางลำตัว ครีบหางเว้าลึก ปลาซิวข้างขวานใหญ่เป็นปลาที่ไม่เรื่องมากเรื่องอาหาร มีความทนทาน เพียงขอพื้นที่ให้พวกมันได้ว่ายน้ำแค่นั้น ก็เป็นปลาที่ว่านอนสอนง่ายไม่แพ้ปลาชนิดอื่นเลย ปัจจุบันว่ากันว่า ใกล้จะสูญพันธุ์ จึงค่อนข้างน่าเป็นห่วงว่าอาจจะไม่เหลือปลาชนิดนี้วางขายตามท้องตลาดแล้ว

9.ปลาออตโต้

ปลาออตโต้ หรือ ออตโตซิน ปลาดุกขนาด 2 นิ้ว ที่นักเลี้ยงปลาตู้หลายคนเลือกซื้อมันมา เพราะต้องการให้พวกมันกินตะไคร่น้ำภายในตู้ และด้วยความที่มันเป็นปลาที่นิสัยดี เข้ากับปลาชนิดอื่นได้ง่าย จึงทำให้พวกมันเป็นปลาที่นิยมเลี้ยงอยู่มาก แถมเพราะขนาดที่เล็ก และไม่มีนิสัยชอบว่ายน้ำตลอดเวลา ตู้ปลาใหญ่ๆ จึงไม่จำเป็นสำหรับพวกมัน แต่ข้อเสียคือ พวกมันมีราคาค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับปลากินตะไคร่น้ำชนิดอื่นๆ และมีความอ่อนไหวต่อสภาพน้ำได้ง่าย ฉะนั้น ควรระวังเรื่องการเพิ่มแอมโมเนีย หรือของเสียต่างๆ ให้ดี เพราะอาจทำให้ปลาป่วยจนเสียชีวิต พร้อมกันนั้นภายในตู้ก็ควรมีพืชน้ำ ขอนไม้ หรือโขดหิน เพื่อให้พวกมันมีที่หลบซ่อนด้วย

10.ปลาพลาตี้

ปลาชนิดนี้มีลักษณะลำตัวสั้นป้อมกว้าง สามารถแยกเพศได้โดยการสังเกตอวัยวะสืบพันธุ์ที่ยื่นออกมา และสีที่สดใสกว่าของตัวผู้ ปลาพลาตี้มีสีลำตัวค่อนข้างเหลืองจนถึงน้ำตาลอมเขียว หรือเขียวคล้ำอมน้ำเงิน มีครีบหลังที่สั้น และมีขนาดเล็ก รูปร่างเกือบกลม ครีบอก ครีบท้อง และครีบหางไม่มีสี แต่บางชนิดครีบหางอาจมีขอบเป็นสีเขียวหรือสีน้ำเงิน บริเวณโคนหางมีจุดเล็ก ๆ 1 – 2 จุด โดยที่ปลาเพศผู้อาจมีแถบจาง ๆ พาดขวางลำตัวประมาณ 2 – 5 แถบ หรือบางตัวอาจจะเจอแม้กระทั่งลายมิกกี้เมาส์ เนื่องด้วยนิสัยอยากรู้อยากเห็นของมัน อาจจะทำให้พวกมันมีปัญหากับปลาบางประเภทที่ค่อนข้างรักสงบ ทางที่ดีควรเลี้ยงพวกมันให้อยู่กับปลาที่มีระดับความกระตือรือร้นพอกัน เช่น ปลาสอดหางดาบ หรือปลาหางนกยูง

การดูแลปลาตู้เป็นกิจกรรมยามว่างที่เพลิดเพลิน การเริ่มต้นให้ถูกทางคือ สิ่งสำคัญ และการเลือกปลาให้เหมาะสมกับชีวิตของผู้เลี้ยง คือ วิถีที่ฉลาดสำหรับผู้เริ่มต้น จนเมื่อเวลาผ่านไปจนพอมีประสบการณ์ ก็ค่อยๆ เลี้ยงปลาชนิดอื่นให้เกิดความหลากหลาย ลองเรียนรู้นิสัยของปลาแต่ละชนิดที่มีความซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ บางตัวอาจจะดื้อมาก จนต้องวางแผนการเลี้ยงดีๆ หรือบางตัวอาจจะบอบบาง จนอาจต้องหาซื้อตู้ปลาเฉพาะทางมาใหม่ แล้วสุดท้ายเราก็จะสามารถกลายเป็นนักเลี้ยงปลาตู้ที่ชำนาญจนได้ในที่สุด ขอทุกคนให้มีความสุขกับการเลี้ยงปลานะ